بخش اول (مقدمه)؛ گفتگو با مدیرعامل شرکت دانش بنیان نفت و گاز سرو؛ کریمی وثیق؛
در ابتدای صحبت ها می توانم بگویم اکنون در دی ماه هستیم و این ماه، یک ماه خاص کشور است که اتفاقات زیادی در آن رخ داده مانند میلاد حضرت مسیح، شهادت سردار سلیمانی، قتل امیرکبیر، از دست دادن جهان پهلوان تختی، فروریختن پلاسکو و… ضمن اینکه در این ماه متولد شدم. ما در صدد هستیم تجربیات خود را بیان کنیم امیدواریم برای شما و کشور مفید واقع شود. من همواره در زندگی خود ۴ جمله در قالب شعر و حدیث را سرلوحه کار خودم قرار داده ام؛
«سالها دل طلبِ جامِ جم از ما میکرد/ وآنچه خود داشت ز بیگانه تمنّا میکرد»
«آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است با دوستان مروت با دشمنان مدارا»
«آنچه برای خود میپسندی برای دیگران هم بپسند»
«چراغی که به خانه رواست به مسجد حرام است».
اینها همواره در زندگی من جاری بوده و از آنجایی که خطاطی هم یکی ازمهارت¬های بنده است با این اشعار و حدیث ها سروکار داشته¬ام. در شروع کار می توانم اینگونه بگویم که نباید اولویت¬های شخصی را به اولویت¬های جامعه ترجیح بدهیم و کسی که این کار را انجام دهد از نظر من خائن است.
به نظرم قسمت عمده مردم خائن هستند زیرا اولویت¬های شخصی را ارجح به اولویت¬های ملی میدانند.
بخش دوم (سرگذشت کاری)؛ گفتگو با مدیرعامل شرکت دانش بنیان نفت و گاز سرو؛کریمی وثیق؛
من دوره دبیرستان را در دبیرستان مفید درس خواندنم. سال ۶۸ وارد دانشگاه شدم و در رشته مهندسی برق دانشگاه تهران به تحصیل پرداختم. از لیسانس بیشتر هم درس نخواندم شاید به نظرم اینگونه بهتر و موثرتر بود. استارت کاری من در شرکت زاگرس بود که به تولید آبسردکن و لوازم خانگی می پرداخت. آن شرکت در آن زمان شرایط خوبی نداشت. من در ابتدا مدیر تولید بودم و بعد مدیر فنی شرکت شدم. طی ۳ الی ۴ سالی که در آنجا بودم شرکت وضعیت خوبی نداشت و ضمن تولید کم، ضایعات بالایی داشت. تنها رقیب این شرکت، اجنرال بود که تفاوت قیمتی باعث شد شرکت زاگرس پیشرفت کند و به تولید ۸ هزار و۵۰۰ محصول برسد و طی ده سال ظرفیت کارخانه ۱۰ برابر شد. دراین حین برگشت مشتری ۱ونیم درصد شد. زمانی نگذشت که اجنرال قیمت محصولات خود را کاهش داد و اینگونه شرکت زاگرس زمین خورد. بعد از آن به شرکت ایران خودرو رفتم و توانستم طی ۸ سال در آنجا با سمت رئیس خدمات فنی مشغول به کار شوم. در آن زمان پرس شاپ خودرو می¬ساختیم و تامین قطعات می¬کردیم. از زمانی که موضوع استاندارد سازی باب شد به فکر این افتادم که برای خودم قطعه سازی خودرو داشته باشم و کارگاهی در کرج راه اندازی کردم. آن زمان در مقطع سختی زندگی می¬کردم ولی همچنان به کار در شرکت و کارگاهم ادامه میدادم. تا اینکه سال ۹۱ بود که به شرکت نفت و گاز سرو رفتم. این شرکت از سال ۸۵ شروع به فعالیت کرده بود و روی یکی دو تا کاتالیست کار کرده بودند اما صنعتی نشده بود. توانستم با توجه به تجربیاتی که در کارگاه و شرکت¬های قبلی داشتم این شرکت را سرپا نگه داریم. این شرکت هم در آن زمان شرایط خوبی نداشت و بدهی عقب مانده داشت. اینجا شرایط خوبی نبود به عنوان مدیرعامل بهبود کیفیت کالا و تولید محصولات جدید تمرکز کردم. صنعت کاتالیست صنعتی است که ۵ یا ۶ بازیگردان دارد و یک فناوری کاملا های تک و محرمانه محسوب می¬شود. خیلی از کشورها فرآیند تولید را عیان نمی¬کنند ولی ما توانستیم فرآیند را خودمان شکل دهیم. تیم تحقیقاتی داشتیم و از همان سال ۹۱ شروع کردیم، کم کم بهبود دادیم و توانستیم با مشتری های جدید مذاکره کنیم. در این شرکت دانش و کیفیت دو موضوع اصلی ما و خط قرمزمان بود. ما مشتریان را منبع درآمد ندیدیم و سعی کردیم با کیفیت محصول، رضایت مشتری را بدست آوریم و به گونه ای شراکت با مشتری را خلق کردیم. زیرا به این روش ناخواسته درآمد می¬آمد و ما هم احساس آرامش داشتیم. دائم در حال ارتباط نزدیک با مشتری بودیم زیرا فروشنده¬های اروپایی چیزی به کسی یاد ندادند. از آنجایی که ما زبان مشترک با مشتری نداشتیم ۳ الی۴ هزار ساعت برای مشتری وقت گذاشتیم که استفاده از کاتالیست و موارد استفاده را یاد بگیرند. سخت گذشت اما اکنون کمک حال ما شدند. در پتروشیمی هم این اتفاق خوب افتاد که به ما اعتماد کردند. ما هم به آنها خدماتی ارائه میدهیم که از جنس مادی نبود و معنوی بود که همراه فروش کاتالیست، اعتماد، اطمینان، علم و همدلی را فروختیم؛ این مشخصه اصلی است این فضای کسب و کار برای همه وجود دارد که کالا نمیفروشند و خدمت از کالا فروختن مهمتر است. ما در این شرکت تلاش کردیم مزیتی که داشته اصلی ما و شرافت ما بوده در کیفیت تمرکز بدهیم. اکنون جایگاه خوبی داریم. یک زمانی کاتالیست در صنعت پتروشیمی «اسمشو نبر» بود زیرا علاوه بر قیمت بالا در دسترس نبود. بنابراین کیفیت خیلی مهم است. ما توانستیم با این روند و تحریم ها امسال ۱۰ میلیون دلار صادرات داشته باشیم. تحریم خوب نیست اما برای ما خوب است چون رؤسای کشور ما بلد نبودند چه زمانی درب¬های کشور را ببندند و باز کنند. هر کشوری که امید نداشته باشد پیش نمی¬رود. اگر این امید را نگه داریم کشور جایگاه خوبی خواهد داشت. هر چی که درکشور لازم است موجود است فقط باید رشته¬های آن تقویت شود. کشور ما غنی از هر منبع طبیعی است باید از این منابع به خوبی بهره ببریم. اگر نتوانیم از این منابع استفاده کنیم کشورهای دیگر ما را می¬زنند. یکی از انگیزه های من ۶۰۰ نفر پرسنل من هستند که ان شاالله زیاد شوند. وقتی من برای آنان حرکت کنم برکت برمیگردد. دکتر ستاری معاون سابق علمی و فناوری رئیس جمهور می¬گفت باید تلاش کنیم کارمند نباشیم. من خودم را کارمند ندیدم. کاری که فکر می¬کنم همه دنیا میکنند را انجام دادم. هر چی کار بزرگتر باشد در دراز مدت سونامی بیشتری سراغش می¬آید. کشور ما را باید جوانان با روحیه جوان خودشان بسازند. این نگاه می تواند در کشور مفید باشد. ما هر جای دنیا برویم اجنبی هستیم پس بهتر است فکر خود را برای ساختن کشور پیاده سازی کنیم. البته که دراین میان دست یاری به همه دانشجویان دراز می¬کنیم که ایده¬های جدید بدهند. این تغییر شغل¬ها به دلیل روزمرگی بود. وقتی مشغول روزمرگی شدیم باید فاصله بگیریم و اجازه بدهیم فضا عوض شود شاید نگاه دیگری برای هر فرد ایجاد شود. برای من همین بوده هر بار جابجا شدم طی ۴ سال حس میکنم کاری که کردم به نقطه قابل قبولی رسیده بنابراین تصمیم گرفتم که به جای بهتری بروم. از لوازم خانگی به خودروسازی از خودروسازی به کاتالیست. من داشته های خوبی در خودروسازی داشتم که در صنعت کاتالیست کمک کرد. تمام جابجایی¬های من از شغلی به شغل دیگر از روی آگاهی بوده است. این تغییر پشیمانی ندارد زیرا برای آینده بهتر بوده است.
بخش سوم (پرسش و پاسخ)؛ گفتگو با مدیرعامل شرکت دانش بنیان نفت و گاز سرو؛ در این بخش سوال دانشجویان مطرح و توسط مدیرعامل شرکت پاسخ داده شد.
سوال؛ دیدگاه توسعه¬ای شرکت به چه صورت بوده است و چگونه فرایندهای مختلفی را برای این توسعه انتخاب می کردید؟
کریمی وثیق؛ ما الگو¬های توسعه داشتیم برای تولید کاتالیستها. هدف¬گذاری برای تولید، دسترسی به مواد اولیه، ایجاد فضای قابل قبول برای مشتری و… اهداف ما بود و اینگونه به تولید پرداختیم. نقطه قوت ما این است که افرادی برای تحقیق و توسعه در شرکت حضور دارند تا تولیدات، بدون آسیب و کمترین هزینه پیش برود. البته هزینه در بخش تحقیق و توسعه هزینه محسوب نمی شود بلکه سرمایه گذاری است. در این میان برای توسعه کار شاید تحقیقات چند کاتالیست انجام شده ولی ادامه ندادیم چون به صرفه نبوده است.
سوال؛ بعد از اینکه فارغ التحصیل شدید از ابتدا در جایگاه مدیر مشغول و فعالیت کردید چطور ممکن است؟
کریمی وثیق؛ من از اول مدیر تولید نبودم کارشناس بودم و با پیگیری چند موضوع بعدا مدیر شدم. نگاه مهندسی خیلی مهم تر از مهندس بودن است. پایه تحصیلاتم مهندسی بود که کمک کرد البته کسی هم کمکم می کرد که اینگونه حرکت کنم. البته اگر برگردم به گذشته حتما در رشته مهندسی صنایع تحصیل می¬کردم. شاید از این منظر تجربیاتم درست هم نبود اما چون دانشگاه تهران درس خواندم نگاه مهندسی به من داد و همین کمک کرد. سوئیچ در علایق خیلی خوب است. تغییرات بر اساس علائق من بوده و خودم را در فضا قرار دادم.
سوال: توصیه میکنید این ریسکها را داشته باشیم؟
کریمی وثیق؛ ریسک در زندگی اقدام شایسته ای است اما با آگاهی باشد میتواند کمک کننده باشد.
سوال: سال ۹۱ باخت سنگین دادید که از صنعت خودروسازی به شرکتی رفتید که آنچنان خوب نبود؟
کریمی وثیق؛ جابجایی من در ایرانخودرو باخت نبود ولی من عادت به روزمرگی نداشتم فضای امن را دوست نداشتم که نماندم و تغییر شغل دادم.
سوال: نگاه مهندسی را چطور میتوان بدست آورد و چگونه میتوان با حقوق کارمندی کارهای پرریسک و کارآفرینی انجام داد؟
کریمی وثیق؛ نگاه مهندسی همان نگاه واقع گرایانه بودن است و اینکه اصرار نکند مسیری که میرود درست بوده است. باید تصمیم بگیریم وارد فضای تجاری می شویم. باید با سعی و خطای سریع جبران کنیم؛ نه فقط آکادمی به تنهایی و نه به تنهایی صنعت بکار می¬آید.گاهی نیاز به علم است و گاهی نیاز به صنعت. تلفیق علم و صنعت مهم است که باید دیدگاه را عوض کنیم. باید فضایی را متصور شویم و تصمیم بگیریم که در آن فضا باشیم. باید بجنگیم تا برسیم.
سوال؛ چطور با زندگی کارمندی و زندگی پرریسک کنار آمدید؟ نترسیدید؟
کریمی وثیق؛ اول باید آنچه که متصور میشویم را در خود ببینیم. بعد مطالبه¬گری کنیم. فضای آینده نیاز به این موارد دارد. هر تغییری معلوم نیست چه خروجی دارد باید خودمان به خودمان اعتماد کنیم. دکتر ستاری قباحت استفاده از کالای ایرانی را انداخت. اگر این فرهنگ را از قدیم به ما یاد میدادند بهتر بود. این شرکت مدیون معاونت و دکتر ستاری است. ما باید انتظاارت خود را عوض کنیم.
سوال: اثر کاتالیست تولید شده در شرکت در صنعت معدن چیست؟
کریمی وثیق؛ مواد اولیه در کاتالیست مهم ترین نیازهاست؛ مواد اولیه آن هم از نیکل، کبالت، پالادیوم و … است که اینها را نداریم و این خطر است برای این صنعت. باید وارد معدن شویم که مواد اولیه را خودمان تامین کنیم. اگر تحریم بمانیم باید این مسئله را حل کنیم. ضروری است دولتی ها را به این سمت حرکت کنند.
سوال: توجیه اقتصادی برای سهامدار و خودتان به چه صورت است که موثر در ادامه کار شما باشد؟
کریمی وثیق؛ فضای تولید فضای خوبی نیست. شرایط سخت است باید عینک را عوض کنیم و اگر شخصی نگاه کنیم در دراز مدت نتیجه نخواهیم گرفت. علم و دانش میتواند مفید واقع شود. باید قبول کنیم که درکدام ریل حرکت کنیم کمتر صنعتی وجود دارد که سرش بالا بوده است. اگر به دنبال خروجی خوب در صنعت هستید شروع کنید. باید اول تکلیف خودمان را مشخص کنیم.
سوال: با شرکت¬های زیادی در ارتباط هستید آیا دلال ها از بین رفتند؟
کریمی وثیق؛ این کلمات دلال، مافیا، سلطان و…به غیر از مواد مخدر و کالاهای غیر مجاز کلمه قشنگی در صنعت نیست. هرجا که پول باشد منافعی هم هست. ریسک این صنعت بالاست و به راحتی چنین افرادی بیرون نمیروند.
سوال: شخصی که قرار است کارآفرین باشد باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟
کریمی وثیق؛ گاهی باید افراد شاگردی کنند و اینطور نیست که در ابتدای امر شرکت راه اندازی کند. این در افراد متفاوت است. فکر نکنم خدا تصمیم گیری کرده که افراد شبیه هم باشند. افراد خودشان را تربیت میکنند.
سوال: درباره مهاجرت نظرتان چیست؟
کریمی وثیق؛ توصیه نمیکنم. من خودم مردم را دوست دارم و ماندم و بارها رفتم و برگشتم.
سوال: کارمندی یا کارآفرینی؟
کریمی وثیق؛ من به کارمندان خودم میگویم کاری کنید من شما را بیرون نکنم و طوری کار کنید که بگویم هر چه تو بگویی، من مجبورم انجام بدهم.