چهاردهمین همایش علمی مهندسی معدن دانشگاه صنعتی امیرکبیر

همایش علمی مهندسی معدن به مناسبت بزرگداشت روز معدن در روز یکم خرداد ماه ۹۶ برای چهاردهمین بار به همت انجمن علمی دانشجویی مهندسی معدن در دانشگاه صنعتی امیرکبیر برگزار شد.

امسال طبق روال همیشه بنا بر این بود که انجمن علمی دانشجویی مهندسی معدن براى چهاردهمین بار در دانشگاه صنعتى امیرکبیر، روز معدن را جشن بگیرد اما فاجعه از دست دادن ۴٣ نفر از هموطنان در معدن زمستان یورت غربى این برنامه را نیز در سایه غم قرار داد و باعث شد محوریت برنامه امسال این موضوع باشد؛ که با حضور متخصصین این امر مانند مسئولین عالى رتبه نظام مهندسى معدن، پیشکسوتان صنایع معدنى مخصوصا زغال سنگ، مدیر عامل ذوب آهن اصفهان و کارشناسان معدن زمستان یورت برگزار شد. همچنین با برگزاری پنل تخصصى چالش هاى پیش روى معدنکارى، قرار بر این شد که با تلاش دانشگاه براى همگام شدن با صنعت و دولت بتوان با تکیه بر دانش و فناورى روز دنیا و نظارت عالى بر معادن، ایمنى معادن روز به روز پیشرفت کند. به این ترتیب معدن و نفت یعنى منابع زیرزمینى که نقشى اساسى در GDP کشور دارند، ایمن و مقتدرتر در ساخت و پیشرفت آینده کشور عزیزمان ایران اسلامى ظاهر شوند.

این رویداد که از صبح روز دوشنبه یک خرداد ماه آغاز و تا ساعت ۱۷ بعد از ظهر نیز ادامه داشت با استقبال بسیار خوب دانشجویان و مسئولین و معدنکاران همراه بود. این همایش که تحت تاثیر حادثه‌ معدن زمستان یورت آزادشهر استان گلستان قرار داشت در ابتدا با یک دقیقه سکوت و نمایش کلیپی از صحبت‌های کارگران بازمانده از حادثه افتتاح گردید. این قسمت که بسیاری از حاضران را منقلب نمود با سخنان مجری در شرح حادثه به اتمام رسید و بررسی فنی موضوع به ادامه‌ برنامه موکول شد.

چهاردهمین همایش علمی مهندسی معدن که با همکاری کامل اتحادیه‌ی انجمن‌های علمی دانشجویی مهندسی معدن برگزار شد میزبان نماینده‌ی این سازمان بود که فعالیت‌های این اتحادیه‌ دانشجویی از بدو تشکیل و چشم‌انداز یک ساله آینده‌ اتحادیه را در مدت ۱۵ دقیقه ارائه داد.

بررسی عوامل انفجار معدن زمستان یورت در این همایش از مهم‌ترین بحث‌های انجام شده بود. نیاز به آموزش نیروهای انسانی بخش معدن و متوقف شدن فعالیت معادن نا امن، در دستورکار مسئولان مربوط قرار گرفت.
رئیس دانشکده مهندسی معدن دانشگاه صنعتی امیرکبیر در این همایش با بیان اینکه میلیون‌ها شغل به طور غیرمستقیم وابسته به معدن است، گفت: سال گذشته بیش از ۱۲۲ هزار شغل به طور مستقیم ازسوی معدن ایجاد شد اما به جرات می‌توان گفت تعداد اشتغال ایجاد شده به شکل غیرمستقیم در م عدن بسیار بالاست و صنایع بسیاری به این بخش وابسته هستند. دکتر همایون کتیبه همچنین با اشاره به حضور پرشکوه مردم در انتخابات دوازدهمین دوره ریاست‌جمهوری در ۲۹ اردیبهشت اظهار کرد: معدن، مادر تولید در ایران است که متاسفانه همیشه مظلوم واقع شده است. در این میان حادثه معدن زمستان یورت که منجر به از دست رفتن ۴۳ تن از معدنکاران کشور شد از تلخ‌ترین اتفاقات رخ داده در حوزه معدن بوده است. به گفته وی، ۳ خرداد یادآور جانفشانی رزمندگان این مرز و بوم است و امروز همان جوانان برومند، در صحنه دانشگاه و علم با تلاش فراوان در حال فعالیت هستند. رئیس دانشکده معدن دانشگاه صنعتی امیرکبیر در ادامه، هدف از برگزاری این همایش را ایجاد ارتباط میان سازمان‌های مختلف و فعال در حوزه معدن با تشکل‌ها، وزارت صنعت، معدن و تجارت، صنعتگران و دانشگاه اعلام کرد.

رئیس نظام مهندسی معدن ایران نیز یکی دیگر از سخنرانان این همایش بود که ضمن ابراز تاسف برای حادثه معدن زغال‌سنگ یورت در ادامه گفت: کمیته حقیقت‌یاب برای بررسی دلایل این حادثه، تشکیل و چندین جلسه نیز برگزار شده است. دو کارگروه دیگر به نام کارگروه انسانی و کارگروه ایمنی نیز برای رسیدگی به این موضوع پیش‌بینی شده است. قرار است بعد از اتمام فعالیت دو کمیته حقیقت‌یاب و انسانی، برنامه‌ای برای بازدید از معادن زغال‌سنگ انجام شود و اگر مسئول فنی در این معادن حضور نداشت و معدن از ایمنی لازم برخوردار نبود ادامه کار معدن متوقف شود.

وی در ادامه صحبت‌هایش افزود: برای بررسی دلایل این حادثه نمی‌توان اظهار نظر کرد زیرا لکوموتیوها هنوز در زیر آوار قرار دارند. اسماعیلی دهج، با تاکید بر ایجاد انگیزه و زمینه‌سازی برای حضور کارآفرینان و سرمایه‌گذاران در بخش معدن که عمده آن ها در نقاط دوردست هستند افزود: سرمایه‌گذاری خارجی مهم‌ترین نیاز بخش معدن است، زیرا با اتکا به آن، هم امکان استفاده از فناوری روز وجود دارد و هم می‌توان پاسخگوی نیاز معادن بود.رئیس سازمان نظام مهندسی معدن کشور در ادامه به تاکیدهای معاون اول رئیس‌جمهوری مبنی بر فعالیت نداشتن در معادن غیرایمن اشاره کرد و گفت: در زمان بروز حادثه آزادشهر، معاون اول رئیس‌جمهور تاکید کرد که نباید به معادنی که ایمن نیستند اجازه کار داده شود و به هیچ‌وجه نباید در این مورد گذشت کرد. اسماعیلی دهج افزود: در صورت یافتن پاسخ درباره علت انفجار معدن زغال سنگ یورت، بدون اغماض نتیجه و مقصر اعلام خواهدشد. رئیس نظام مهندسی معدن ایران اظهار کرد: علت انفجار معدن، نشت گاز بوده است اما باید توجه کرد که گاز موجود در معدن متان است و هیچگونه بویی ندارد. بنابراین اخبار منتشر شده درباره بالا بودن میزان گاز و استشمام بوی آن در معدن درست نیست. به گفته اسماعیلی دهج، تعدادی از افراد در بخش ورودی معدن بر اثر خفگی جان باختند و عده‌ای بر اثر موج انفجار، فوت شده و ۱۱ نفر دچار سوختگی شدند.

مدیرعامل ذوب‌آهن اصفهان به عنوان یکی دیگر از سخنرانان این همایش اظهار کرد: حادثه معدن زمستان یورت برای تمامی فعالان صنعت و معدن بسیار سخت بود و امید است دیگر شاهد چنین اتفاقاتی نباشیم. وی در ادامه، حضور فارغ التحصیلان رشته متالورژی در صنایع فولادی را نیک شمرد و گفت: از سال ۱۳۴۶ که بنیان فولادسازی در ایران گذاشته شد تا به امروز شاهدیم که ۲ تن از دانش‌آموختگان رشته متالورژی توانستند به عنوان مدیران عامل در کارخانه‌های فولادی مشغول به‌کار شوند. وی در ادامه صحبت‌هایش افزود؛ ما توانستیم نخستین واحد احیای مستقیم را در این کارخانه راه‌اندازی کنیم.
وی ادامه داد: اکنون مصرف زغال‌سنگ در ایران حدود ۳ میلیون تن است و این در حالی است که تولید این کانی به دلیل شرایط معدن و نوع استخراج از آن ها به سختی انجام می‌شود و مقدار تولید کمتر از نیاز داخلی است. به گفته وی، اقتصاد هر کشور وابسته به صنعت و معدن آن است که شاخه، ستون و ریشه آن را تشکیل می‌دهند. صادقی در ادامه با اشاره به رکود در بازار مصرف داخلی، برنامه تولید ذوب‌آهن را اعلام کرد و گفت: صددرصد تولیدات این واحد صنعتی صادر خواهد شد. به گونه‌ای که اکنون صف بارگیری تولیدات ذوب‌آهن در بندرعباس به ۶ کیلومتر می‌رسد.
به گفته مدیرعامل شرکت ذوب‌آهن، چشم‌انداز تعریف شده برای تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در سال ۱۴۰۴ امری امکان‌پذیر است اما برای رسیدن به آن باید ارزیابی درستی شود. در واقع با رسیدن به این میزان تولید انتظار می‌رود که رقمی بین ۱۵ تا ۲۰ میلیون تن آن صادر شود. صادقی تاکید کرد: سرمایه‌گذاری لازم در حوزه اندیشه، امکان تحقق اهداف کلان در حوزه‌های مختلف اقتصادی، صنعتی و… را فراهم خواهد کرد.

دکتر مرتضی اصانلو، عضو هیات علمی دانشکده مهندسی معدن دانشگاه صنعتی امیرکبیر در این همایش با بیان اینکه حادثه معدن زمستان یورت نشان‌دهنده نیاز به آموزش در معدنکاری و روزآمد کردن تجهیزات معادن است در ادامه گفت: دورنمای معدنکاری در ۲۰ سال آینده نشان می‌دهد مصرف محصولات معدنی رو به افزایش است. وی تصریح کرد: مصرف محصولات صنعتی در سال ۲۰۰۰ نسبت به سال ۱۹۶۰ نشان‌دهنده ۴۰ برابر شدن این رقم بوده و پیش‌بینی می‌شود در سال ۱۴۱۶ نیز میزان مصرف محصولات صنعتی ۴۰ درصد افزایش یابد. اصانلو ادامه داد: براساس تعریف بانک جهانی درباره شاخص کیفیت زندگی، مصرف سالانه کانی به ازای هر نفر در امریکا ۲۰/۶ تن است که بالاترین رقم را دارد. به گفته وی، پایین بودن میزان مصرف کانی در کشور به معنای پایین بودن رشد اقتصادی و نبود رشد کافی زیرساخت‌هاست.وی در ادامه گفت: در ۲۰ سال آینده و با توجه به نیاز بشر به مواد معدنی باید میزان تولید نیز افزایش پیدا کند. در این زمینه راه‌اندازی معادن جدید می‌تواند مقدار تولید را افزایش دهد.

در ادامه این همایش، جلسه پرسش و پاسخی درباره حادثه رخ داده در معدن زمستان یورت آزادشهر با حضور دو تن از مسئولان این معدن برگزار شد.

پنل معدنکاری و چالش‌های پیشرو با پرسش و پاسخ به صورت آنلاین توسط رئیس سازمان نظام مهندسی و دیگر مسئولین انجام شد و در نهایت پنل با این جمع‌بندی به کار خود پایان داد:

نکته ای که بسیار در همه ی امور مدیریتی حائز اهمیت است مسئله ی نظم و انضیاظ در مقررات ایمنی و قوانین حقوقی است که می تواند به عنوان عامل تعیین کننده در هر مجموعه مطرح باشد.

برقراری نظم و انظباط در اجرای قوانین در تمامی امور میسر نمی شود مگر با توجه هر سه بخش فعال عرصه ی معدن دانشگاه، صنایع و معادن، نهادهای تصمیم گیرنده دولتی.

در پایان و قبل از صرف ناهار مراسم تقدیر و تشکر از اساتید، فعالان معدنی و دانشجویان انجام شد و تندیسی به رسم یادبود به مناسبت بیستمین سالگرد تاسیس مجله‌ علمی تخصصی بلور انجمن علمی دانشجویی مهندسی معدن دانشگاه صنعتی امیرکبیر به مدیر مسئول وقت این مجله اهدا گردید.